piątek, 28 grudnia 2018

Charles Bukowski, czyli nudy dla panienek i chłoptasiów, którzy chcieliby skosztować prawdziwego życia, ale się boją


Charles Bukowski. Bukowski to, Bukowski tamto. Wielkim pisarzem był i niemało pił. Postanowiłem wrócić do Bukowskiego i zobaczyć co w nim jest, że czytam, że renesans i sens życia. Przeczytałem.

Dla leniwych i dla takich, którzy życiem zabrali sobie czas, są takie książeczki, które szybko i komiksowo opowiadają o książkach. Jedna strona, trzy zdania, jedna książka (np. Hanrik Lange „90 najważniejszych książek dla ludzi, którzy nie mają czasu czytać”). O Bukowskim: pije, sypia z dziwkami, pije. Tyle.

Przeczytałem w całości. Każdy krótki rozdział składał się z następujących elementów: pojechaliśmy, spotkaliśmy się, napiliśmy się, pojechaliśmy do domu (na marginesie: ja on mógł prowadzić po takiej ilości wina? Nieładnie). Kilka spostrzeżeń o życiu, trochę cynizmu i ironii. Kilka razy piłem wódę i kilka razy słyszałem ironiczno-cyniczno-sarkastyczne spostrzeżenia o życiu wygłaszane przez paru mniejszych i większych pijaków. Ile było w nich głębi, inteligencji i promieni oświecenia. 

Może to interesujące dokumenty o piciu i życiu na marginesie. Ale poza tym, poza kilkoma zgrabnymi zdaniami niczego tam nie ma, poza tęsknotą tych, którzy czytają, za życiem na krawędzi, na które ich nie stać. Może jest coś w poezji Bukowskiego. Nie wiem. Nie czytam poezji. Proza. Jedna książka wystarczy a i to niekoniecznie. Chyba, że ktoś pisze doktorat o alkoholu w literaturze amerykańskiej. Jak nie to „Pod wulkanem” (Malcolm Lowry) będzie lepszym rozwiązaniem. Czytałem też felietony Bukowskiego. Nie skończyłem. A rzadko mi się zdarza nie skończyć.

sobota, 22 grudnia 2018

O kosmicznej nagości, czyli wstyd na całą galaktykę


Witajcie istoty z zaświatów”. Głos pani Marii Nowakowskiej Stykos poleciał hen w kosmos. Ale głos ten wymaga wyjaśnienia dla niewtajemniczonych i tych, którym nie chciało się sprawdzać. Zacznę od początku.

Jest ich pięć. Pięć pojazdów, które opuściły lub opuszczą nasz układ planetarny, czyli osiągnęły trzecią prędkość kosmiczną. Są to sondy: Pioneer 10, Pioneer 11, Voyager 2, Voyager 1 i New Horizons. Pierwsze cztery wyruszyły w latach siedemdziesiątych, ostatnia w 2006 roku. Te pierwsze cztery są tak mniej więcej pół dnia świetlnego od Słońca, czyli kilkanaście miliardów kilometrów stąd, czyli żegnają już nasz układ słoneczny (dla tych, którzy nie uważali na lekcjach matematyki i geografii: podzieliwszy kilkanaście miliardów przez 40 tys. otrzymamy wielokrotność okrążenia planety Ziemia; to tak żeby mieć układ odniesienia). Jeżeli nie przydarzy im się nieszczęście to będą tym co zostanie z naszej ziemskiej cywilizacji, po jej upadku.

O tym, że jest szansa, żeby sondy ruszyły w podróż międzygwiezdną wiedziano już na Ziemi, więc przygotowano wiadomość do naszych kosmicznych braci. Oczywiście sondy są wiadomością ale oprócz nich w kosmos wyruszyły: jak sądzę słynna plakietka (sondy Pioneer), wspomniana w poprzednim poście płyta (sondy Voyager) i raczej dziwny zestaw, który chyba jest bardziej przejawem sentymentalizmu niż wiadomością (New Horizons) ale przejaw sentymentalizmu też jest wiadomością.

Plakietka sondy Pioneer oprócz informacji jak nas znaleźć zawiera sylwetki mężczyzny pozdrawiającego prawą ręką (może dla naszych kosmicznych przyjaciół będzie to oznaczało: wy pierdolone kosmiczne skurwiele za milion lat do was przybędziemy i przekażemy wam nasze wartości) i wpatrzoną w niego, bohatera, który odważnie patrzy w dal, kobietę.
Oboje są nadzy!!! Normalnie widać to, czego nie powinno być widać!!! Nadzy!!! Nasza wizytówka, nasze pozdrowienie! Nadzy! Jak ONI będą nas teraz widzieli! Nagich. Przylecą tu, zobaczą ludzi ubranych i co wtedy! Jak to o nas świadczy. Moralny upadek.

W związku z tym moralnym upadkiem podniosły się głosy protestu, że nagość wysłano w kosmos, więc z pewnością będzie to seksualizowało kosmitów i w kosmosie zapanuje zgorszenie a nawet rozprężenie obyczajów a ludziom trudno będzie zmyć łatkę kosmicznych prymitywów. Nawet niektóre czasopisma reprodukując plakietkę usuwało męskie ...(nie przejdzie mi to przez klawiaturę) i zamazywało damskie … sutki (dałem radę).

W związku z oburzeniem w następnych kosmicznych wiadomościach (Voyagery) już tak nie epatowano golizną. Jak dobrze poszukać to na płycie da się odszukać co nieco, ale już nie tak nachalnie, już gdzieś na marginesie.

Wiadomość sentymentalna z New Horizons jest zupełnie z innej beczki. Mianowicie: około 30 gramów prochów odkrywcy Plutona, którym był Clyde Tombaugh, płytę kompaktową z 434 738 nazwiskami. Nie są to jakieś specjalne nazwiska. Każdy mógł się zgłosić i wtedy jego nazwisko poleciałoby w kosmos. I dalej: kawałek eksperymentalnego statku kosmicznego, prywatnego i załogowego (SpaceShipOne), monetę (ćwierćdolarówka z Florydy z Plutonem), znaczek z wtedy jeszcze niezbadanym Plutonem i flagę USA.

A o wiadomości Voyagera napiszę innym, może nawet następnym razem razem.

Plakietka z Pioneera wygląda tak: 





piątek, 14 grudnia 2018

Kosmiczne pozdrowienia Polaków, czyli to co po nas zostanie


Popadając w sentymentalne rozczulanie się nad sobą mogę z dużą dozą prawdopodobieństwa stwierdzić, że zostało mi od minuty do pięćdziesięciu lat życia. Pocieszające jest to, że nie jestem wyjątkiem. Mało tego. Wszystko, co mnie otacza zniknie i rozpłynie się i nic rozpoznawalnego z tego nie zostanie. Ślad po Mickiewiczu, Sienkiewiczu i Tokarczuk, po Chopinie, Wawelu i autostradzie do Poznania też. Za tysiąc, dwa alko dziesięć tysięcy lat nie będzie Polski, Unii Europejskiej, Zimbabwe ani Hareru. Nawet USA nie będzie. Za te dziesięć tysięcy lat nikt nie będzie pamiętał o Mona Lisie i Szekspirze. Może już nie będzie nikogo, kto mógłby pamiętać.

Coś jednak po nas, po Polakach zostanie. A to za sprawą pozłacanej gramofonowej płyty, która z prędkością kilkunastu kilometrów na sekundę przemierza Wszechświat (z tym przemierzaniem Wszechświata, trochę przesadziłem). Na płycie tej zapisano głos, który za miliony lat jakaś inteligentna istota odtworzy i usłyszy nasz polski, słowiański język. Nie będą to słowa Piłsudskiego,  Wałęsy, Papieża, Lewandowskiego, Baumana ani Kaczyńskiego. Żadne tam o duchu, który odnowi oblicze. Nic z tych rzeczy. To co po nas, Polakach zostanie, po niemal wsze czasy, to słowa wypowiedziane przez panią Marię Nowakowską Stykos, skromną pracowniczkę naukową Uniwersytetu Cornell. 

Oto, co po nas zostanie, oto co usłyszy Istota: „Witajcie, istoty z zaświatów”.

W wersji dżwiękowej: https://voyager.jpl.nasa.gov/assets/audio/golden-record/polish.au


Żródło: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7b/The_Sounds_of_Earth_-_GPN-2000-001976.jpg


czwartek, 6 grudnia 2018

Kilka niespodzianek klimatycznych, kilka interpretacji i ciekawostek, czyli to już szczyt klimatyczny


Podobno znajdujemy się na klimatycznej równi pochyłej i jeżeli nie zrobimy (my, ludzkość) drastycznego skoku w bok, to niedługo będziemy tylko mogli potańczyć na własnym grobie. Szczyt klimatyczny to niezły pretekst, aby pochylić się na ogólnoziemskim dobrem wspólnym. Równia pochyła to efekt cieplarniany, który gwarantuje życie (takie jakie znamy) na naszej planecie, ale gdy będzie zbyt intensywny to to życie mocno zmieni. Intensywność zależy od tego, co my ludzie robimy, bo nasza działalność przyczynia się do emisji gazów, które efekt cieplarniany wzmacniają (głównie dwutlenek węgla i metan). Mając tę głęboką wiedzę udałem się na właściwą stronę z wikipedii (https://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_pa%C5%84stw_wed%C5%82ug_rocznej_emisji_dwutlenku_w%C4%99gla) żeby stwierdzić, kto jest zły (tabela pokazuje emisję CO2 wynikającą ze spalania paliw kopalnych).

Oczywiście Chiny złe, USA złe, Indie złe. Ale zabawa z tabelką pokazuje jednak kilka innych ciekawych faktów.

W przeliczeniu na mieszkańca.
Dominują bogate państwa Zatoki Perskiej (Katar, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Kuwejt, Arabia Saudyjska). W pierwszej piątce jest jeszcze Singapur (na 3 miejscu). Dobrze też pamiętać, że żadne z tych państw nie potrzebuje ogrzewania (za to potrzebują chłodzenia i odsalania). Mogą występować pewne błędy badawcze, ale różnice są naprawdę znaczne; np.: Katar – Polska: 8 do 1 w emisji CO2 na głowę.

Dynamika wzrostu (w okresie 2000 – 2016).
Ponownie kilka bogatych państw arabskich na czele (znowu Katar – prawie 4-krotny wzrost) i kilka szybko rozwijających się gospodarek, startujących z niskiego pułapu PKB na głowę (Wietnam, Chiny, Indie), trochę azjatyckich tygrysów. Zdecydowana większość państw o wysokiej dynamice wzrostu emisji CO2 (poza państwami Arabskimi) ma emisję na głowę niższą lub znacznie niższą niż RP. To jest też o tyle ciekawe, że do większości z tych państw została przeniesiona produkcja przemysłowa z krajów Europy Zachodniej i USA.

Zmniejszenie emisji CO2 nastąpiło wśród rozwiniętych gospodarek: w pierwszej dwunastce jest 10 państw UE. Plus USA i Ukraina. Pytanie: czy to zmniejszenie było efektem przeniesienia produkcji do krajów o wysokim wzroście emisji CO2m czy efektem działań proekologicznych? Nie wiem.

Polska na tle Europy nie wypada tak źle (chociaż powyżej średniej dla UE). Na głowę wyprzedzają nas: Holandia (niespodzianka; i po co im te wszystkie rowery?), Belgia (kolejna niespodzianka), Czechy (a mają dwie elektrownie jądrowe) i Niemcy (są tacy hop do przodu). Na głowę źle wypadają USA, Kanada i Australia (nieładnie). Polska emituje trochę więcej na głowę niż Wielka Brytania (która ma rozwiniętą energetykę jądrową i cieplejszy klimat, a więc nie musi się grzać tak bardzo) a wzrost był na poziomie 1%.

Jeszcze jedna tabelka (https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_carbon_dioxide_emissions) może pokazać ile emitują kraje w przeliczeniu na 1000 dol. PKB, co można zinterpretować na wiele sposobów. Tu dobrze wypadają państwa UE, co wskazywałoby na ekologiczną ekonomię lub przeniesienie nieekologicznej ekonomii poza własne boisko. W tym zestawieniu Polska jest daleko w tyle za średnią UE, co także umożliwia zabawę w różne interpretacje i wielorakie nadinterpretacje.

Trochę to wygląda tak: my już swoje potruliśmy ale wy nie możecie. Ale jak ci, którzy nie trują tak bardzo, zaczną truć, tak jak ci, którzy już potruli, to cała zabawa nie potrwa długo. Albo: my zmniejszamy trucie i bierzcie z nas przykład bo dostaniecie karę, ale jednocześnie produkujcie nasze zabawki, do wyprodukowania których potrzebna jest energia, którą przecież możecie wytwarzać bardziej ekologicznie, jeśli kupicie od nas technologię, za którą zapłacicie dzięki pożyczkom, którym wam udzielimy, żebyście do końca świata byli od nas zależni. I: mamy ropę i Burj Khalifa i możemy sobie jeździć w kółko terenowymi/sportowymi samochodami po naszych autostradach w tę i z powrotem, latać tam i dalej, i co nam zrobicie, skoro aż przebieracie nóżkami na Dubajskie marzenia. Itd.


PS. W UE w przeliczeniu na głowę najwięcej emituje Luksemburg, tak mniej więcej dwa razy więcej niż Polska (ale mają silną tendencję spadkową). Czyli jeszcze jedna tabela: https://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_pa%C5%84stw_wed%C5%82ug_emisji_dwutlenku_w%C4%99gla_na_jednego_mieszka%C5%84ca